Nông dân kiểu Úc

29/10/2011 16:27 GMT+7

Niềm vui công việc lấp lánh trong mắt, niềm hạnh phúc về cuộc sống bừng lên trong nụ cười của Fred De Cicco và Brian Mc Cosh. Họ là hai trong số gần 5.000 chủ trang trại bò sữa của Victoria - bang sản xuất 2/3 sữa và các sản phẩm từ sữa của nước Úc.

Bò hạnh phúc...

Vừa đặt chân xuống sân bay quốc tế Melbourne, Mark Morley và Brett Stevens đã niềm nở đón chúng tôi. Họ là hai chuyên viên của Phòng Thương mại và Công nghiệp bang Victoria, chịu trách nhiệm đưa chúng tôi - những nhà báo, chuyên gia dinh dưỡng, các nhà quản lý thực phẩm Việt Nam - tham quan vùng bò sữa lừng danh nước Úc.

Trong cái lạnh 12 độ C đầu xuân nước Úc, chiếc xe buýt lướt nhanh trên các con đường cao tốc phẳng lì, giữa bạt ngàn đồng cỏ xanh tươi rộng đến tận chân trời với những đàn bò sữa nhẩn nha.

 
Daniel De Cicco 22 tuổi, tốt nghiệp đại học, đang theo nghề nuôi bò truyền thống của gia đình - Ảnh: N.Sơn

“Khi con bò hạnh phúc, nó sẽ cho sữa thật tốt”, Brian đã nói như vậy với chúng tôi với nụ cười mãn nguyện trên môi. Trang trại của anh ở vùng Warrnambool phía tây nam bang Victoria, nơi nổi tiếng với các loại phô mai lừng danh của Úc. 340 con bò, trang trại rộng 200 ha, tất tần tật mọi thứ từ chăm bò, vắt sữa, cắt cỏ, cuộn cỏ dự trữ cho mùa hè, cho bò sinh sản, chăm sóc bò con… và hàng trăm thứ việc khác chỉ do anh và người vợ của mình - một phụ nữ có vẻ đẹp của người làm việc văn phòng - lo liệu.

Làm thế nào để bò hạnh phúc? Với cả Fred và Brian, đó là đồng cỏ xanh tươi, không khí trong lành, sự tận tâm của người chủ trang trại đối với chúng.

Một ngày làm việc của Brian bắt đầu từ 5 giờ sáng, sau giấc ngủ khoảng 6 giờ. 5 giờ 45 là lúc bận rộn nhất khi anh phải vắt sữa cho các con bò lần đầu tiên trong ngày. 4 giờ chiều là lần vắt sữa thứ hai. Đàn bò theo hiệu lệnh của Brian trật tự kéo về khu vực vắt sữa. Hệ thống bàn xoay vắt sữa được Brian đầu tư với giá 400.000 AUD cách đây 10 năm đưa từng chú bò đến chỗ anh đứng. Rất nhanh tay, Brian liên tục gắn đầu hút sữa vào vú bò sau khi đã phun dung dịch sát trùng. Phía trước các con bò bắt đầu thưởng thức loại thức ăn hấp dẫn chỉ dành riêng cho lúc vắt sữa. Những con bò khác kiên nhẫn đứng chờ tới lượt, trật tự đến không ngờ. Lượt vắt đầu tiên trong số hai lần vắt mỗi ngày cho lượng sữa trung bình đến 18  lít/con. “Trước đây khi chưa có hệ thống vắt sữa bò này, phải mất đến 8 tiếng mới vắt xong sữa. 10 năm trước, tôi vay ngân hàng để đầu tư hệ thống này với chi phí 400.000 AUD, thời gian vắt sữa nay chỉ còn khoảng 3 tiếng mỗi ngày”, Brian nói. Trợ giúp cho Brian là computer với phần mềm quản lý từng con bò về chu kỳ sinh trưởng, sinh sản, sức khỏe và nhiều thiết bị bảo quản sữa, xe tải, chuồng trại… khác. Mỗi năm, 2,8 triệu lít sữa từ trang trại này đã đóng góp vào con số 9 tỉ lít sữa của bang Victoria.

Vì sao anh không thuê thêm người phụ giúp mình? “Tôi là người cầu toàn, hơn nữa, tôi muốn được tự tay chăm sóc những con bò của mình”, Brian cười.

Với Fred, niềm tự hào lớn hơn cả trang trại rộng 100 ha ở thị trấn Tatura phía bắc bang Victoria - với đàn bò 240 con là việc Daniel De Cicco - cậu con trai thứ hai sau khi tốt nghiệp đại học - đã quyết định theo nghề cha truyền con nối của ông.


 Brian Mc Cosh, phía sau anh là thiết bị vắt sữa bò xoay tròn trị giá 400.000 AUD

Trong cái lạnh 8 độ C, phong phanh quần đùi, áo ba lỗ, Daniel ầm ầm phóng chiếc xe địa hình Yamaha, cùng chú chó chăn bò có vẻ mặt buồn thiu - lùa bò về vắt sữa. Dù chỉ là một show biểu diễn cho những người khách lạ đến từ Việt Nam nhưng đàn bò vẫn trật tự đến mức đáng ngạc nhiên trong khi chờ đợi tới lượt mình vào khu vực vắt sữa. Trong khi các chú bò khoái chí thưởng thức món ăn ưa thích của nó từ chiếc máng phía trước thì từ phía sau, Fred ra tay. Dòng sữa trắng đục liên tục được hút vào bồn chứa, con số điện tử đo lượng sữa vắt được của từng con bò liên tục nhảy đến gần 14 lít mới dừng lại. Mọi công việc ở trang trại rộng lớn này chỉ do hai cha con Fred đảm đương. Và không chỉ có bò và sữa, trang trại của Fred còn cung cấp cỏ cho các trang trại khác. Ngay phía trước khu vực vắt sữa của Fred là nơi tập kết các cuộn cỏ lớn bọc tròn trong lớp ni-lông, bên trong là cỏ đã được trộn thêm chế phẩm vi sinh để tăng dinh dưỡng cho cỏ. Từ chối trả lời thu nhập bao nhiêu từ trang trại mỗi năm, Fred cười cho biết là anh hài lòng với mọi thứ mà mình có. Và nếu Fred không nói thì chúng tôi cũng cảm nhận được điều đó qua nụ cười và đôi mắt yêu đời của anh. 

...và các chủ trang trại cũng sẽ luôn hạnh phúc

“No see”

Đó là quy trình sản xuất sữa của người Úc. “Không thấy” được giải thích là một quy trình khép kín từ lúc sữa được vắt ra, bảo quản và vận chuyển về nhà máy, chế biến, xuất kho, cách ly khỏi các tác nhân có thể khiến sữa bị ô nhiễm hoặc nhiễm khuẩn. Trong suốt chuyến đi, chúng tôi được tham quan nhiều nhà máy chế biến sữa của bang Victoria, tất cả đều vắng vẻ, lác đác có vài công nhân, nhân viên kỹ thuật, chỉ có máy móc chạy ì ầm và hàng triệu sản phẩm sữa từ những nhà máy vắng vẻ đó được chuyển đi khắp thế giới mỗi ngày.

Brian và Fred luôn lo cho các con bò hạnh phúc, còn ai sẽ lo cho những nông dân nuôi bò như họ hạnh phúc? “Cơ quan quản lý cạnh tranh và quyền lợi người tiêu dùng Úc là nơi sẽ giải quyết các tranh chấp giữa nông dân và các công ty sữa nếu có” - Bred Stevens nói.  “Cơ quan liên bang sẽ vào cuộc nếu có trường hợp nông dân bị ép giá thu mua sữa. Tuy nhiên một cơ chế cạnh tranh lành mạnh trong việc thu mua sữa giữa các công ty sẽ luôn đảm bảo sữa của nông dân được mua với giá tốt nhất”, anh nói thêm. Bên cạnh đó, những chủ trang trại nuôi bò hầu như đều là cổ đông của các công ty sữa. Fred là cổ đông của Công ty sữa Tatura. Brian là cổ đông của Warrnambool Cheese And Butter Factory (WCB) - công ty sữa lâu đời nhất của Úc, tiền thân là một hợp tác xã do những nông dân nuôi bò lập ra. Quyền lợi của nông dân gắn liền với công ty nên họ luôn ý thức cao trong việc tuân thủ quy trình chăm sóc bò, thu hoạch để đảm bảo chất lượng sữa luôn cao và ổn định. Còn công ty sữa - nơi nông dân góp vốn - sẽ tạo các giá trị gia tăng cho sữa, đem sữa và các sản phẩm sữa bán khắp thế giới, đem lại cổ tức cao cho nông dân bên cạnh lợi nhuận mà họ thu được từ việc bán sữa cho công ty.

Clinton Hill - Quản lý phát triển kỹ thuật - của WCB cho biết công ty luôn có những hỗ trợ về kỹ thuật chăm sóc, thú y và luôn đảm bảo mua sữa của nông dân với giá tốt nhất. Trong trường hợp nông dân gặp khó khăn, công ty cũng sẽ hỗ trợ bằng cách bán thức ăn cho bò với giá rẻ, trả chậm để giúp họ vượt qua khó khăn. “WCB là một công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Úc, các quy chế về quản lý tài chính, quy trình sản xuất nghiêm ngặt, danh tiếng của công ty cũng là một sự đảm bảo cho các cổ đông nông dân của mình”, Clinton Hill nói.

“Vậy điều mà các anh lo nhất trong công việc của mình là gì?”, tôi hỏi. Cả Fred và Brian đều cho biết đó là làm sao để chất lượng sữa luôn thật tốt và ổn định, tính toán để chủ động nguồn thức ăn cho bò, nhất là vào mùa hè. “Có lẽ nông dân Úc không bao giờ phải lo thiếu hụt về tài chính?”, tôi hỏi Bred Stevens và anh cười: “Anh phải biết rằng một trang trại như của Fred hay Brian trị giá từ 1 - 2 triệu AUD đấy”.

Bang Victoria đang chiếm 13% các giao dịch thương mại liên quan tới sữa trên toàn thế giới. Kim ngạch xuất khẩu sữa của bang này trong năm 2010 đạt 2,3 tỉ AUD.

“Không chỉ là sữa nước, bột sữa gầy, bột sữa béo, phô mai, bơ, sữa bột nguyên chất, các sản phẩm dinh dưỡng cao cấp…, chúng tôi cũng đang đầu tư nghiên cứu sản xuất dược phẩm từ sữa”, ông Peter Hobman - Tổng quản lý của Công ty MG Nutritionals (thuộc Murray Goulburn Co-operative - công ty sản xuất 35% sản phẩm sữa của nước Úc, doanh thu hằng năm khoảng 2,2 tỉ AUD) nói. “Chúng tôi đang phối hợp với các trường đại học nghiên cứu sản xuất các dược phẩm từ sữa điều trị các bệnh về xương và cơ bắp với kinh phí 8,3 triệu AUD, đề án được hỗ trợ bởi Chính phủ Úc” - Peter Hobman nói đồng thời nhấn mạnh: “Với chúng tôi, sữa không chỉ là sữa mà đó là một tiềm năng sinh lợi rất lớn”. Và nguồn lợi mà Murray Goulburn Co-operative và nhiều công ty sữa khác của Úc đang khai thác đảm bảo một tương lai ngày càng tốt hơn cho những nông dân nuôi bò như Fred và Brian.

Ngọc Sơn

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.