Lễ hội đua bò Bảy Núi của đồng bào Khmer An Giang được tổ chức hằng năm vào dịp tết cổ truyền Sen Dolta. Để có đôi bò “chiến” dự thi và đem về chiến thắng, đòi hỏi “huấn luyện viên” phải là người dày dạn kinh nghiệm và bản lĩnh.
|
|
Cực hơn… nuôi con nhỏ
Theo thượng tọa Châu Sơn Hy, Trụ trì chùa Sa Lôn (H.Tri Tôn), trước kia lễ hội đua bò chỉ diễn ra giữa phum sóc này với phum sóc kia. Trò chơi dân gian này đã tồn tại, phát triển hàng trăm năm qua và ngày càng được hoàn thiện để trở thành một lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào Khmer Nam bộ.
Để cuộc đua diễn ra trong bầu không khí sôi nổi, mang đến cho khán giả nhiều pha tranh tài quyết liệt, bất ngờ, các chủ bò và người điều khiển đôi bò (tài xế) phải thực sự yêu quý và hiểu tính ý bò như đứa con của mình.
Ông Chau Sóc Khung (ở ấp Srây Skôth, xã Văn Giáo, H.Tịnh Biên), người từng tham gia lễ hội đua bò trên 20 lần, cho biết muốn giành thắng lợi, các chủ bò phải sở hữu nhiều đôi bò “chiến”, được tuyển chọn từ những đàn khác nhau để ghép thành đôi sao cho đồng cân, đồng sức. Có nhiều người bỏ ra 80 - 90 triệu đồng vẫn chưa tìm được đôi bò ưng ý.
Thường bò 5 tuổi có thể cho ra đấu trường, nhưng sung mãn nhất là từ 8 - 10 tuổi. Hầu hết bò đua đều phải thiến. Theo ông Chau Sóc Khung, quá trình chăm sóc và thuần dưỡng bò đóng vai trò quyết định đến sự thành bại. Nếu như bò không được tập luyện thường xuyên, thể lực sẽ yếu và dễ bị thua trong giai đoạn nước rút. Bò cũng cần được huấn luyện giữa nơi đông người để dạn dĩ và quen dần với trường đua.
Chủ bò Năm Tượng có 2 người con trai từng là kiện tướng đua bò cho biết việc huấn luyện bò đua còn cực hơn nuôi con nhỏ. Trước khi thi đấu 2 tháng, mỗi ngày phải dẫn bò ra đồng dợt 4 tiếng đồng hồ. Trong thời gian tập luyện, bò được miễn cày bừa và được chăm sóc kỹ lưỡng, ăn toàn cỏ ngon, đêm ngủ mùng, ngày tắm 2 lần. “Trước 10 ngày thi đấu, chúng tôi còn cho bò ăn cháo đậu xanh hoặc cháo trắng nấu lỏng, uống nước cám, nước dừa tươi, có khi còn tẩm bổ bằng bia và sô đa hột gà”, ông Năm Tượng nói.
Ông Nguyễn Văn Tấn, một “lão tướng” đua bò Bảy Núi, chia sẻ kinh nghiệm: “Bò là một con vật hiền lành và biết nghe lời chủ. Nếu hiểu được tính nết, đặc điểm của chúng, ai cũng có thể dạy bảo để chúng trở thành con vật có ích. Mỗi lần cho bò ăn, tôi thường vỗ nhẹ vào lưng, sờ đầu, miệng nói chuyện thì thầm để giúp nó quen được tiếng người. Có như vậy, khi tham gia vào cuộc đua, bò mới nghe theo lời người điều khiển”.
|
|
Danh dự là chính
Một trong những yếu tố góp phần tạo nên chiến thắng trong các cuộc đua bò là tài xế phải có sức khỏe tốt, biết giữ bình tĩnh, khôn khéo điều khiển đôi bò vượt qua những vòng đua đầy cam go và thử thách. Một tay tài xế cầm dây vàm kìm cương, tay còn lại cầm roi có đầu nhọn để thúc bò tiến về phía trước. Chỉ cần một chút bất cẩn hoặc thiếu tập trung dễ dẫn đến thất bại. Điều lệ đua bò quy định rất nghiêm ngặt, trong lúc bò đang chạy mà tài xế lỡ rớt chân hoặc té sẽ bị loại ngay; hay như đang chạy ngon lành, cặp bò lại “giở chứng” phóng ra khỏi biên cũng bị xử thua. Người tài xế phải dày dạn kinh nghiệm để đối phó kịp thời với mọi tình huống bất trắc có thể xảy ra.
Phần thưởng lớn nhất dành cho người chiến thắng không phải là tiền mà là danh dự. Họ không những mang vinh quang về cho gia đình, phum sóc mà còn cho cả huyện. Chính vì thế, sau mỗi lần chiến thắng, những người đoạt giải đều tổ chức liên hoan, mời đông đảo bà con đến chung vui trong bầu không khí thắm tình đoàn kết. Sau cuộc đua, bà con vùng Bảy Núi vẫn tiếp tục yêu thương và gìn giữ cặp bò chiến thắng như một tài sản quý báu.
Hoài Phương
Bình luận