GS-TS Cao Cự Bội (ĐH Kinh tế quốc dân) đã phát biểu như vậy tại hội thảo khoa học "Khó khăn, thách thức do biến động kinh tế vĩ mô và đề xuất của doanh nghiệp Việt Nam" diễn ra sáng 26.10, tại Hà Nội. Hội thảo do trường Đại học Kinh tế quốc dân phối hợp với Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam tổ chức với hơn 300 đại biểu tham dự.
Đánh giá cao hiệu quả của các nhóm giải pháp Chính phủ đang áp dụng (khả năng thanh khoản của hệ thống ngân hàng đã tăng, trị trường tiền tệ, tín dụng đã được kiểm soát, lạm phát đã có xu hướng giảm...), tuy nhiên GS-TS Cao Cự Bội khẳng định: "Điểm gặp nhau giữa ngân hàng (NH) và các doanh nghiệp (DN) vẫn mờ mịt". Cụ thể dù các NH đã được hỗ trợ chi phí huy động vốn thông qua tăng lãi suất tiền gửi dự trữ bắt buộc từ 3,6 % lên 5 %/năm nhưng theo tính toán sơ bộ cũng chỉ góp phần giảm chi phí huy động vốn cho các ngân hàng thương mại (NHTM) khoảng 0,2% năm. Các NH trong bối cảnh đó chỉ có thể giảm lãi suất cho vay trong phạm vi trên dưới 1%/năm (LS cho vay tối đa hiện nay là 19,5%/năm - PV). Trong khi đó, đại bộ phận DN, nhất là các DN vừa và nhỏ không thể có tỷ suất lợi nhuận ở mức khoảng 20%/năm.
Ông Vũ Duy Thái, Tổng thư ký Hiệp hội Công thương Hà Nội, cũng cho rằng, các quyết sách của Chính phủ đã đạt những thành quả bước đầu về phương diện vĩ mô nhưng việc siết chặt tiền tệ đã đặt ít nhất 50% DN dân doanh vào tình trạng thiếu vốn trầm trọng. "Muốn có vốn để duy trì sản xuất, họ phải đi vay ở thị trường chợ đen với lãi suất cao, những đơn vị đã trót đầu tư mở rộng thì tình cảnh tiến thoái lưỡng nan, buộc phải thay đổi phương án, hoặc phải mang nợ trùm mền chờ đợi", ông Thái nói. Theo báo cáo của Vụ Tín dụng, Ngân hàng Nhà nước công bố ngày 29.9.2008, hiện tại mới có 50% số DN ngoài quốc doanh (163.673 DN) có quan hệ tín dụng với NH với dư nợ 299.472 tỉ đồng, chiếm 27,3% tổng dư nợ tín dụng của nền kinh tế. "Tuy nhiên trong số các DN được vay hầu hết là khách hàng truyền thống, nhưng mức vay cũng chỉ bằng 1/3 mức tín dụng trước đây, với thời hạn tối đa 3 tháng. Đây cũng là trở ngại lớn vì chu kỳ sản xuất thường từ 4 tháng trở lên. Một số tổ chức đã chỉ rõ tình trạng nguy cấp này. Về phần mình chúng tôi chưa có số liệu đầy đủ nhưng đã có danh sách những đơn vị thiếu vốn đã phải rút bỏ đầu tư hoặc co cụm chờ thời chịu lỗ", ông Thái phát biểu.
Đánh giá tác động của yếu tố tâm lý lên hoạt động sản xuất kinh doanh, TS Nguyễn Đức Hưởng - Phó chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Liên Việt - cho biết các DN trong ngành tài chính đang phải đối mặt với một số rào cản tâm lý trong đó có tâm lý "không tin ai ngoài bản thân mình". NH không tin NH, NH không tin DN, người dân suy giảm lòng tin vào hệ thống tài chính NH. "Việc các NH ngại ngần cho nhau vay tiền không chỉ diễn ra ở Việt Nam trong giai đoạn khó khăn về thanh khoản (các tháng 4 - 5 - 6.2008) mà còn diễn ra ở các quốc gia có nền tài chính lâu đời như Mỹ, Anh. Trong mấy tuần vừa qua (từ 20. 9 - 10.10), lãi suất cho vay qua đêm có lúc lên tới 10% (ở điều kiện bình thường chỉ 3-4 %) là điều chưa từng xảy ra trong 20 năm qua", ông Hưởng nói.
Để giải phóng các khó khăn hiện nay cho DN, theo GS-TS Cao Cự Bội, nên thành lập một quỹ hỗ trợ DN thông qua trái phiếu Chính phủ để hình thành. Quỹ này sẽ có chức năng hỗ trợ DN thông qua lãi suất hoặc cho vay ưu đãi, bảo lãnh... đáp ứng khó khăn bất khả kháng về vốn cho DN. Quỹ này phải có cơ chế điều hành theo nguyên tắc thị trường chứ không phải bao cấp. Ông Vũ Duy Thái cũng phản ánh thực trạng mất công bằng giữa DN nhà nước và DN ngoài quốc doanh. Chẳng hạn, được giao cho sử dụng 80% vốn và tài sản nhà nước, song các DN Nhà nước mới làm ra 17% lợi nhuận là chưa tương xứng. "Về phương diện vĩ mô, Nhà nước cũng cần phải xem xét lại việc động viên và phân bổ các nguồn lực sao cho hiệu quả và công bằng", ông Thái đề nghị.
Trường Sơn
Bình luận (0)