Ông tây giúp dân xây nhà chống bão

12/10/2009 13:05 GMT+7

Mỗi lần thấy ông, người dân địa phương ở Thừa Thiên - Huế đều trìu mến gọi ông Guillaume Chantry - người Pháp là "ông tây chống bão".

Bao nhiêu năm nay, ông đã giúp họ xây dựng và gia cố hàng trăm ngôi nhà có chức năng phòng, chống bão. Còn ông, ông đã tự nhận Huế làm quê hương thứ hai của mình sau hơn 13 năm gắn bó.

Nhận Huế làm quê hương

Guillaume Chantry là điều phối viên khu vực Đông Nam Á của Dự án phòng, chống thiệt hại về nhà ở do bão gây ra ở miền Trung - Việt Nam (DW). Nhưng chuyện của ông và tôi trong cuộc gặp lần đầu tiên lại được ông chủ động mở đầu bằng những kỷ niệm thời chiến tranh:

"Đất nước Việt Nam đã có trong tôi từ thời chiến tranh. Thời trai trẻ, tôi cùng nhiều bạn trẻ yêu chuộng hoà bình khác của Pháp đã từng xuống đường biểu tình đòi Mỹ chấm dứt chiến tranh tại Việt Nam, nhiều lần biểu tình đã bị cảnh sát bắt. Sau cơn bão số 8 năm 1985, được Tổ chức UNDP giới thiệu, tôi liền đến Việt Nam để thực hiện Dự án DW. Đến năm 1992, Dự án DW kết thúc, sau đó tôi được cử sang Lào. Mãi cho đến cơn lũ lịch sử năm 1999, gây thiệt nặng nề cho người dân TT- Huế, tôi mới quay trở lại Việt Nam để tiếp tục Dự án DW.

 

Guillaume Chantry - điều phối viên khu vực Đông Nam Á của DW (bên trái) nhận giải thưởng của Chương trình định cư Liên Hợp Quốc. Ảnh do DW cung cấp.

Suốt hơn 13 năm ở Huế, bây giờ đến các quốc gia khác, có người hỏi: "Where are you from?", tôi đã trả lời: "I'm from Vietnam" (Tôi đến từ Việt Nam). Nhiều người ngạc nhiên, nhưng Việt Nam gần như là quê hương thứ hai của tôi. Ở Huế, tôi thấy như ở nhà. Huế là thành phố rất đẹp, yên tĩnh và có rất nhiều nét tương đồng với văn hoá, kiến trúc Pháp.

Chantry là một kỹ sư xây dựng, trước đây từng làm việc trong các công ty chuyên về xây dựng cầu, đường. Sau khi nghỉ công việc, ông nghĩ mình nên đem kiến thức, kinh nghiệm và kỹ thuật xây dựng để phổ biến cho nhiều người dân nghèo còn thiếu hiểu biết trên thế giới nên ông đã vào làm việc cho DWF, tổ chức phi chính phủ chuyên hoạt động trên lĩnh vực giúp đỡ người dân nghèo phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai về nhà ở cho người dân nghèo ở các nước đang phát triển ở Châu Phi, Châu Mỹ và Châu Á.

Dự án DW đặt văn phòng tại một ngôi nhà vườn nằm sâu trong con hẻm nhỏ số 91/44A Phan Đình Phùng, TP.Huế. Đây cũng là nơi Chantry đã gắn bó hơn 13 năm qua. Chính sự gắn bó sâu sắc và đầy tình cảm đó mà những người dân nghèo ở các địa phương hưởng thụ dự án mỗi lần thấy Chantry đều gọi bằng cái tên trìu mến: "Ông tây chống bão".

Bộ quy tắc xây dựng nhà an toàn chống bão

Từ năm 2004- 2008, được cộng đồng Châu u (EU) tài trợ, Dự án DW đã mở rộng quy mô ở 16 xã tại TT- Huế, xây dựng mới 450 ngôi nhà an toàn chống bão cho các hộ nghèo; hỗ trợ gia cố 950 nhà ở khác và xây dựng 65 công trình công cộng vừa và nhỏ như trường mẫu giáo, trạm y tế, chợ...

Tất cả những ngôi nhà trên đều tuân thủ 10 nguyên tắc xây dựng nhà an toàn chống bão do DW nghiên cứu đúc kết và áp dụng, gồm:

1/ Chọn địa điểm thích hợp để tránh lực tác động của gió;
 
2/ xây dựng nhà ở đơn giản để tránh áp lực âm;

3/ xây dựng mái nghiêng với một góc 30 - 45 độ để tránh khỏi bị tốc mái, tránh làm mái đua rộng;

Dự án phòng, chống thiệt hại về nhà ở do bão gây ra ở miền Trung - Việt Nam (viết tắt là Dự án DW) giai đoạn đầu (1989-1992) được triển khai tại 3 địa phương: Huyện Quảng Trạch (Quảng Bình), xã Hải Lâm (Hải Lăng, Quảng Trị) và Lộc Điền (Phú Lộc, TT- Huế), chủ yếu tập trung nâng cao nhận thức cộng đồng và tập huấn kỹ thuật xây dựng nhà an toàn chống bão.

Từ năm 1999-2000, được sự tài trợ của CIDA và FAVC thông qua Hiệp hội Alternatives (Canada) dự án tiếp tục được triển khai ở tỉnh TT- Huế và tập trung chủ yếu vào việc nâng cao năng lực phòng, chống bão cho người dân địa phương và chuyển giao kỹ thuật gia cố nhà ở.

Từ tháng 4 năm 2003, với sự tài trợ của ECHO, Dự án DW tiếp tục được triển khai với nhiệm vụ khuyến khích và hỗ trợ các hộ gia đình khắc phục tính yếu kém của nhà ở. Từ năm 2004- 2008, được cộng đồng Châu u (EU) tài trợ, Dự án DW đã mở rộng quy mô ở 16 xã tại TT- Huế.

Song song với Dự án DW, trong hai năm (2007- 2008), được Tổ chức ECHO tài trợ, DWF cũng tổ chức thêm hai dự án: Cứu trợ khẩn cấp do bão số 6 năm 2006 tại 5 xã của huyện Phú Lộc và Dự án phục hồi sinh kế sau các đợt lũ năm 2007 và rét đậm đầu năm 2008 tại 9 xã của 3 huyện Quảng Điền, Phong Điền và Hương Trà.

Năm 2008, Quỹ Xây dựng nhà ở xã hội (BSHF) dưới sự bảo trợ của Chương trình định cư Liên Hợp Quốc (UN-Habitat) đã trao tặng Giải thưởng quốc tế về nhà ở cho người nghèo năm 2008, cho Dự án phòng, chống thiệt hại về nhà ở do bão gây ra ở miền Trung - Việt Nam (viết tắt là Dự án DW) nhân Ngày Quốc tế về nhà ở, 6.10.2008, tại Luanda (Angola).

4/ mái hiên nên tách rời phần nhà chính;

5/ đảm bảo giằng các bộ phận: Nền móng, tường, kết cấu mái và kết cấu bao che đều được liên kết và neo giữ chắc với nhau;

6/ gia cường hệ tam giác ngang và đứng (thang chống chéo) của khung sườn;

7/ đảm bảo các tấm mái lợp được giữ chặt vào cấu trúc mái để tránh khỏi bị tốc gió;

8/ kích thước các lỗ cửa ở các tường đối diện phải như nhau;

9/ cửa đi, cửa sổ phải khít, đủ then, chốt để khoá, giằng được;

10/ trồng cây xung quanh nhà để chắn gió.

Chantry cho biết, bộ quy tắc này được ông thai nghén từ năm 1985, khi ông đang thực hiện xây dựng một ngôi trường ở Dominica. Đến Việt Nam, từ thực tế, đặc thù cũng như truyền thống xây dựng nhà của người Việt, ông đã cùng với những đồng nghiệp tại Viện Thiết kế xây dựng tỉnh TT- Huế nghiên cứu để đưa ra bộ quy tắc xây dựng nhà an toàn chống bão áp dụng hiệu quả từ đó đến nay. Chính bộ nguyên tắc này đã đem lại hiệu quả cho dự án và đã được Quỹ Xây dựng nhà ở xã hội (BSHF) thuộc Chương trình định cư Liên Hợp Quốc (Un-Habitat) trao giải thưởng.

Không chỉ đoạt giải, gần đây nhiều tổ chức có dự án giúp đỡ Myanmar khắc phục hậu quả cơn bão Nargis làm 22.980 người chết và và mất tích hồi tháng 5.2008, cũng đã tìm đến DW để học hỏi kinh nghiệm. Hiện DW cũng đã cử người sang Myanmar chia sẻ kinh nghiệm cho các đồng nghiệp đang giúp đỡ người dân tại đây xây dựng nhà chống bão. Ngân hàng Thế giới (WB) cũng đang có kế hoạch thực hiện cuốn phim tài liệu về các dự án xây dựng nhà cho người nghèo trên thế giới và đã chính thức chọn DW là mô hình điểm cho cuốn phim.

Kết thúc buổi trò chuyện, Chantry kể: Hồi năm 2000, DW đã triển khai làm một cái âu thuyền tránh bão cho ngư dân của xã Phú Đa (huyện Phú Vang). Thời điểm đó, khoảng tháng hai, tháng ba, trời vẫn còn rất rét. Bản thân ông cũng phải mặt áo ấm, nhưng khi ông xuống thăm công trình thì bắt gặp nhiều em bé mặc quần đùi và áo rất phong phanh.

Tám năm rồi, nhưng mới đây ông quay trở lại Phú Đa, hình ảnh đó vẫn còn. Điều đó cho thấy người dân còn rất nghèo và vẫn đang đối mặt với muôn vàn khó khăn. Hình ảnh đó làm ông day dứt mãi và ông đã có ý nguyện sẽ cố gắng làm nhiều việc bổ ích, thiết thực hơn nữa cho những người dân nghèo miền Trung, vùng đất thường xuyên gánh chịu thiên tai của Việt Nam.

Theo Bùi Ngọc Long / Lao Động

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.