Thủ tướng: Xã hội cần sự dấn thân của các nhà khoa học

"Tôi thấy trách nhiệm của mình…"

Hôm nay 15.5, tại Hà Nội, Bộ KH-CN đã tổ chức lễ chào mừng ngày Khoa học công nghệ Việt Nam và kỷ niệm 65 năm thành lập Bộ KH-CN. Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đến dự lễ. 

Phát biểu tại đây, Thủ tướng đề cập nội dung thu hút nhà khoa học tài năng làm việc trong lĩnh vực khoa học công nghệ. Theo Thủ tướng, muốn thu hút nhân tài, cần đảm bảo cả hai yếu tố tinh thần và vật chất, trong đó về tinh thần là nhà khoa học cần được coi trọng, cần được tạo điều kiện. Nhưng Thủ tướng cũng kêu gọi các nhà khoa học dấn thân vì Tổ quốc, vì xã hội, vì nhân dân. 

VGP/NHẬT BẮC

Thủ tướng đã điểm lại các thành tựu của ngành khoa học công nghệ Việt Nam, để tri ân sự nỗ lực cống hiến không mệt mỏi của biết bao thế hệ nhà khoa học, cán bộ quản lý, đóng góp quan trọng, thiết thực cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc qua các thời kỳ.

Thủ tướng nhấn mạnh hai luận điểm: khoa học phải bắt nguồn từ yêu cầu của thực tiễn; khoa học giúp chúng ta rút ngắn con đường đi tới mục tiêu.

"Có thể khẳng định, lực lượng khoa học công nghệ Việt Nam tham gia tích cực và đóng góp quan trọng vào công cuộc đổi mới, xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế", Thủ tướng nói.

Tiếp theo, Thủ tướng đề cập một số hạn chế, bất cập, khó khăn, thách thức của nền khoa học công nghệ. Theo Thủ tướng, cơ chế, chính sách quản lý khoa học công nghệ còn nhiều điểm chưa phù hợp, chưa dựa trên đặc thù của hoạt động khoa học công nghệ. Cho đến nay, chúng ta vẫn chưa có đột phá trong chính sách thu hút, sử dụng, trọng dụng nhà khoa học tài năng, trong khi đó, cạnh tranh thu hút nhân tài khoa học công nghệ đang là một cuộc chạy đua khốc liệt ở nhiều nơi trên thế giới.

Đội ngũ các nhà khoa học, người làm khoa học công nghệ còn chưa nhiều, chưa đồng đều; việc đào tạo nhà khoa học và công tác tổ chức các hoạt động nghiên cứu và phát triển khoa học công nghệ chưa được chú trọng.

Thủ tướng lưu ý, để khắc phục được hạn chế này, đặc biệt là về chính sách thu hút nhân tài, các cơ quan hoạch định chính sách và các cơ sở khoa học công nghệ cần chú ý tới cả hai khía cạnh: tinh thần, vật chất. Ngoài các chính sách ưu đãi về vật chất, nhà khoa học cần được tôn trọng, được coi trọng, được tạo điều kiện.

Thủ tướng cũng nhìn nhận kinh phí đầu tư cho khoa học công nghệ còn hạn hẹp; cơ sở vật chất kỹ thuật và trang thiết bị phục vụ hoạt động khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn.

Thủ tướng nói: "Tôi thấy trách nhiệm của mình ở trong vấn đề này. Có lẽ phải có cách cân bằng hơn trong đầu tư cho khoa học công nghệ trong những năm tới đây. Chúng ta là đất nước đang phát triển, cái gì cũng cần, nhưng mà phải xác định cái gì là cái ưu tiên".

Theo Thủ tướng, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2030 khẳng định, phát triển nguồn nhân lực gắn với khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là một trong 3 đột phá chiến lược, là quốc sách hàng đầu cho phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới.

Xã hội cần sự dấn thân của các nhà khoa học

Thủ tướng cũng nhiều lần nhắc đến việc xây dựng đội ngũ nhà khoa học và những người làm khoa học công nghệ. Theo Thủ tướng, cần phát triển mạnh nhân lực khoa học công nghệ, khuyến khích khu vực tư nhân, các doanh nghiệp, tăng cường các hình thức hợp tác công tư tham gia đào tạo nhân lực khoa học công nghệ.

HẢI HÀ

Các bộ, ngành, địa phương cần kiên trì, mạnh dạn đề xuất, triển khai các chính sách vượt trội cho khoa học công nghệ về thể chế, cơ sở vật chất, nhân lực. Trong đó, có các chính sách ưu đãi, trọng dụng, tôn vinh, khen thưởng cho người làm công tác khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, nhằm khơi dậy niềm đam mê, khuyến khích sự dấn thân trong thực hiện các nhiệm vụ khoa học công nghệ, nhất là nhà khoa học trẻ, các nhà khoa học đang hoạt động trong điều kiện khó khăn như ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo...

Cần có chính sách phù hợp tăng cường thu hút các nhà khoa học Việt Nam, quốc tế có uy tín đang làm việc ở các nước có thể đóng góp phù hợp vào sự phát triển khoa học trong nước thông qua các cơ chế hợp tác đa dạng (như tham gia giảng dạy, nghiên cứu, nhận hướng dẫn nghiên cứu sinh Việt Nam...) để đào tạo đội ngũ nghiên cứu trong nước tiếp cận với khoa học công nghệ tiên tiến, hội nhập thế giới.

Thủ tướng cũng kêu gọi các nhà khoa học đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết. Các nhà khoa học cần nhận thức trọng trách lớn lao đối với đất nước, dám dấn thân, dám hy sinh, dám chấp nhận rủi ro. Lịch sử đã ghi nhận nhiều tấm gương cống hiến của các nhà khoa học đối với vận mệnh quốc gia.

"Đất nước ta, xã hội chúng ta đang rất cần sự dấn thân, vượt qua khó khăn, trở ngại của các nhà khoa học để thực hiện thành công các nhiệm vụ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, góp phần phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, mang lại niềm vinh dự, tự hào cho cá nhân, gia đình, cộng đồng, dân tộc và đất nước", Thủ tướng nói.