Không ai khác ngoài Lê Hùng được Nhà hát Tuổi Trẻ "chọn mặt gửi vàng" sau hàng loạt những thành công của anh với các bi kịch cổ điển nước ngoài. Nhưng dù ông đạo diễn "góc cạnh" này phát biểu rất "sung" về thử thách mới trên các báo, người ta vẫn không khỏi hồi hộp thay cho Lê Hùng, nhất là khi bước vào khán phòng thấy lượng khán giả người Na Uy chiếm tới phân nửa, lại còn nghe ai đó xì xào rằng: Na Uy tự hào về Henrik Ipsen và thuộc làu Nhà Búp Bê như người Việt ta mê Quan m Thị Kính vậy!
Sân khấu đơn giản song ấn tượng. Một căn phòng ấm cúng, ngập tràn sự mãn nguyện. Một quả lắc đồng hồ khổng lồ thay luôn cho cửa ra vào. Không biết Lê Hùng muốn ngụ ý gì với những con búp bê bằng vải vắt vẻo khắp nơi trông rờn rợn? Một chấm phá bất thường giữa khung cảnh êm đềm này? Nhưng Nora đâu hay biết về những dự cảm bất an đang rình rập, len lỏi vào tâm tư của người xem.
Xinh tươi và nhàn nhã, nàng hệt như con chim nhỏ tung tăng trong khoảng trời bình yên với những đứa con ngoan, với người chồng luôn chiều chuộng nàng hết mực. Mọi thứ với Nora đều hết sức đơn giản. Nàng yêu thương tất cả mọi người, dễ dãi ban phát nụ cười. Và Nora tin rằng dù trời có sập xuống thì vẫn còn chồng nàng ở đó. Cuộc sống trong mắt Nora nhiều màu hồng quá, đến nỗi người ta đâm lo thắt ruột lại mỗi khi gương mặt rạng ngời hạnh phúc ấy thoáng nét đăm chiêu. Cũng chẳng biết nên trách Henrik Ipsen "cay nghiệt" hay trách Lê Hùng "quá tay" khi vội vã đẩy những sóng gió xuống đời nàng nữa.
Ai ngờ được Nora cũng từng có một bí mật. Một vụ giả mạo chữ ký để có một khoản tiền cho chồng chữa bệnh. Nora mắc nợ Krogxtad - một người bạn thân của chồng nàng và phải âm thầm dành dụm từng đồng một, kiếm việc làm thêm trả nợ. Suốt hai năm, đó là niềm vui nho nhỏ, là niềm tự hào của Nora. Nàng ngất ngây với ý nghĩ rằng, nếu lỡ Hemmer - chồng nàng có phát hiện ra, thì sẽ càng yêu thương nàng hơn, càng cảm động trước sự hy sinh của nàng.
Nhưng Nora đã lầm. Nàng biết mình lầm ngay từ lúc Hemmer nhất định đòi sa thải Krogxtad, vì ông bạn thân không biết cách xưng hô với "sếp", cứ quen thói "mày - tao" làm chồng nàng mất thể diện với nhân viên. Biết mình lầm, thế nhưng nàng vẫn sững sờ khi Hemmer giận dữ mạt sát nàng như một kẻ lừa đảo, vẫn chết điếng người khi anh ta co rúm lại vì lo sợ cho tiền đồ, vẫn bàng hoàng khi ngay sau đó, anh ta mừng vui như một đứa trẻ lúc biết rằng sóng gió đã qua và ngon ngọt năn nỉ nàng tha thứ. Chỉ phút chốc, giấc mơ của Nora vỡ vụn.
Nàng đã chung sống 8 năm bên một người xa lạ. Nàng chỉ như một con búp bê xinh xinh làm vui lòng mọi người, là thứ để người ta nâng niu, ôm ấp nhưng cũng là thứ mà người ta có thể nâng lên, đặt xuống thế nào cũng được. Nora muốn thoát ra khỏi sự giả dối. Nora không muốn thỏa hiệp nữa, và nàng Nora đã có một quyết định làm xây xẩm cả châu u thế kỷ 19: sập cửa ra đi.
Xem Nhà Búp Bê, không ít người ngạc nhiên vì Lê Hùng bỗng dưng "lành" quá. Ngoài lời thoại được Việt hóa khá bạo và mạch kịch dồn dập đúng chất Lê Hùng ra, anh gần như không có một "thủ thuật" gây sốc nào khác, dù về khoản này, cái đầu của Lê Hùng vốn được đánh giá là không biên giới. Nhưng có lẽ với Nhà Búp Bê thì sự "tiết chế" của Lê Hùng xem ra hợp lý. Anh uốn nắn cực kỳ khéo léo sự nhỏ nhen, hèn nhát và thói ưa hình thức của Hemmer; sự trong sáng, ngây thơ đến mức khó tin của Nora thành những yếu tố gây cười, để rồi chỉ trong giây lát, lại biến chúng thành những nhát dao cứa vào lòng người ta. Và nhờ những "ý đồ" tưởng như nhỏ nhặt như thế, những bi hài kịch trong Nhà Búp Bê trở thành một "tấn trò đời" đúng như mong muốn của Henrik Ipsen.
Hơi tiếc cho Lê Khanh. Nora của Lê Khanh gợi nhớ rất nhiều đến Clea trong Ê-zốp, một vai diễn để đời của chị. Nhưng nếu như Lê Khanh từng khắc họa cực kỳ sắc nét một Clea kiêu hãnh và đáng thương, ngạo mạn và si tình, lôi cuốn khán giả mê mệt với từng cái liếc mắt, môi cười thì những chuyển biến tâm lý của Nora lại hơi lập cập. Đặc biệt, trong trường đoạn dễ diễn và cũng là khó diễn nhất, khi Nora nhận ra "chân tướng" của người chồng thì Nora trên sân khấu chỉ giữ nguyên một ánh mắt nhìn ngang lặng lẽ. Thiếu một chút hoang mang, thiếu một chút phẫn nộ, thiếu một chút tái tê để người ta có thể cảm nhận trọn vẹn hơn ngòi bút dữ dội của Henrik Ipsen, có thể hài lòng hơn với tiếng sập của Nora, tiếng sập cửa đã làm cả châu u rúng động.
Hương Lan
Bình luận (0)