Bây giờ, chính nhà cựu độc tài lại phải trở thành tù nhân trong đúng cái trại giam mà khi xưa giam giữ, tra tấn và thủ tiêu người. Trong thời gian 17 năm cầm quyền ở Chile sau cuộc đảo chính quân sự với sự đạo diễn và tham gia của CIA chống lại chính phủ dân cử của tổng thống S.Allende, nhà độc tài này đã sử dụng bộ máy mật thám cảnh sát bắt giữ, tra tấn và thủ tiêu hàng chục nghìn người bất đồng quan điểm. Đã nhiều lần bộ máy tư pháp ở đất nước này tìm cách buộc ông Pinochet phải chịu trách nhiệm về những tội lỗi và tội ác của mình, nhưng đều dừng lại ở nửa chừng. Lệnh bắt giữ nhà cựu độc tài lần này là nỗ lực mới và cho thấy quá trình xử lý thời kỳ đen tối nhất trong lịch sử đất nước Chile hoàn toàn chưa chấm dứt.
Nữ tổng thống mới của Chile, bà Bachellet, là một trong những nạn nhân của chính quyền độc tài Pinochet. Thắng cử của bà có lẽ là động lực quan trọng nhất để khích lệ những nỗ lực đưa Pinochet ra xét xử trước pháp luật. Đối với tương lai của Chile, việc xét xử nhà cựu độc tài Pinochet không chỉ là chiếc hàn thử biểu về mức độ xử lý thời kỳ quá khứ nói trên, mà còn về mức độ bền vững của nền dân chủ được phục hồi sau chế độ độc tài, về vai trò và ảnh hưởng, thực lực và tham vọng chính trị của giới quân sự.
Việc xét xử ông Pinochet hay không sẽ tạo tiền lệ cho cả khu vực Mỹ La-tinh - nơi có không ít nhà độc tài quân sự như ông Pinochet, có không ít quốc gia đã từng trải qua thời kỳ độc tài quân sự như Chile và nay cũng đang chuyển sang thời kỳ dân chủ. Xa hơn nữa cũng còn là mối quan hệ với Mỹ. Lưới trời lồng lộng đâu chỉ ở Chile.
Thảo Nguyên
Bình luận