Trẻ hoảng sợ khi ngủ

Biểu hiện ở 1/3 đầu của giấc ngủ

Bé gái H.T (6 tuổi, nhà ở Biên Hòa, Đồng Nai) được gia đình đưa đến điều trị tại Bệnh viện Tâm thần T.Ư 2, với lý do hay mơ hoảng về đêm. Cách đây hơn 1 tháng bé thường xuyên có các biểu hiện hay giật mình, la hét, hoảng sợ khi ngủ. Các biểu hiện đó tái diễn thường xuyên và mỗi đêm khoảng 1-2 lần. Sau khi bé tỉnh dậy, gia đình có hỏi điều gì làm bé sợ hãi ban đêm như thế, nhưng bé hoàn toàn không nhớ gì về tình tiết giấc mơ và những điều làm cho bé hoảng hốt. Trường hợp của H.T được chẩn đoán là một trạng thái hoảng sợ khi ngủ, hay còn được gọi là hoảng sợ ban đêm - một trường hợp của rối loạn giấc ngủ ở trẻ em. Có khoảng 10% trẻ em mắc tình trạng này, tuổi khởi bệnh thường là từ 4 - 12, và bé trai bị nhiều hơn bé gái.

Hoảng sợ khi ngủ, hay hoảng sợ ban đêm là những cơn hoảng sợ và sợ hãi tột độ về ban đêm kết hợp với phát âm to, vận động mạnh, và có hoạt động thần kinh tự trị tăng cao như mạch nhanh, thở gấp, đồng tử giãn, vã mồ hôi.

Nguyên nhân

Hoảng sợ khi ngủ cũng như nhiều trạng thái rối loạn giấc ngủ khác thường có nhiều yếu tố bệnh sinh. Nó có sự liên quan chặt chẽ giữa nguyên nhân di truyền từ cha mẹ với con cái. Bên cạnh đó, nhiều nghiên cứu cũng cho thấy có quan hệ giữa các giai đoạn phát triển và tình trạng hoảng sợ ban đêm. Có ý kiến cho rằng chứng hoảng sợ là do sự chưa ổn định chu kỳ thức ngủ của não, bên cạnh đó có thể do động kinh, hay do nguyên nhân từ các sang chấn tâm lý, những bất ổn về đời sống, là biểu hiện của sự lo âu chia ly, những khó khăn trong giai đoạn đầu đi học, căng thẳng trong những bất hòa mối quan hệ gia đình.

Tuy nhiên, phụ huynh cũng cần thực hiện các phương pháp sau để giúp trẻ ngủ tốt hơn: Trước khi trẻ đi ngủ nên tạo không khí yên tĩnh, êm đềm (để ánh sáng đèn ngủ mức nhẹ, tắt tivi, đài; không để trẻ đùa nghịch nhiều; hướng dẫn trẻ tập thư giãn trước khi ngủ bằng cách giãn mềm cơ bắp, hít thở kiểu bụng êm chậm sâu đều); cần có những biện pháp phòng ngừa tổn thương có thể xảy ra với trẻ bị tình trạng trên (như: không cho trẻ ngủ giường cao, hoặc không để vật sắc nhọn dễ vỡ gần giường ngủ; đóng cửa lối đi cầu thang, cửa nhà, cửa sổ thấp); khi trẻ bị cơn hoảng sợ nên an ủi, dỗ dành, nhẹ nhàng đặt trẻ vào giường; nếu trẻ bị rối loạn ngủ thường xuyên, cha mẹ nên ghi chép thời gian trẻ bị cơn trong 7 đêm liên tục, sau đó chủ động đánh thức trẻ tỉnh dậy trong vòng 5 phút trước cơn vẫn thường bị 15 phút rồi mới cho trẻ ngủ tiếp; đưa đi khám nếu thấy tình trạng không giảm.

Lê Minh Công
(BV Tâm thần T.Ư 2)