Quốc hội thảo luận dự án thủy điện Lai Châu

13/11/2009 14:53 GMT+7

(TNO) Hôm nay 13.11, Quốc hội (QH) bàn thảo về dự án xây dựng nhà máy thủy điện Lai Châu. Các đại biểu (ĐB) QH đồng tình với chủ trương xây dựng nhà máy nhưng lại băn khoăn về tính an toàn của dự án.

Theo ĐB Giàng A Chu (Yên Bái), ở Tuần Giáo trước đây đã từng xảy ra động đất mạnh, vì thế cần có những nghiên cứu để làm rõ hơn ảnh hưởng của hoạt động địa chấn trong vùng này đến độ an toàn công trình.

ĐB Nguyễn Đình Xuân (Tây Ninh) góp ý, ngoài ảnh hưởng của động đất, công trình còn phải tính tới tác động của lũ lụt, vì trên thượng nguồn có tới 11 nhà máy thủy điện của Trung Quốc. ĐB Xuân đặt câu hỏi: “Nếu xảy ra trường hợp vỡ đập của cả 11 nhà máy thủy điện ở thượng nguồn thì sẽ ra sao, phương án đối phó thế nào?”.

ĐB Lê Văn Học (Lâm Đồng) lên tiếng: “Dự án không thuyết minh rõ tuổi thọ công trình là bao nhiêu năm và các điều kiện về an toàn khi xảy ra sự cố, ảnh hưởng của nó tới thủy điện Sơn La và thủy điện Hòa Bình khi vựa nước thủy điện Lai Châu có sự cố. Phương án ứng phó khi xảy ra lũ quét, sạt lở lớn ở khu vực công trình thủy điện, ảnh hưởng của các vùng lân cận nhà máy khi xả lũ lớn trong trường hợp mưa kéo dài gây lụt, gây úng đập chẳng hạn và phương án ứng phó khi các đập thủy điện của các nhà máy ở phía Trung Quốc có sự cố thì sao?”.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của QH Trần Đình Long (Đắk Lắk) kiên quyết: “Vấn đề an toàn phải đặt ra là tuyệt đối, phải tính tới mọi phương án thiên tai, địch họa. Dù giá thành có cao thì cũng phải chọn phương án là đảm bảo tuyệt đối an toàn”.

Tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực (EVN) Phạm Lê Thanh được chủ tọa điều khiển phiên họp yêu cầu giải trình trước QH về tính an toàn của công trình. Ông Thanh khẳng định, công trình đã được tính toán đảm bảo an toàn tuyệt đối đối với cả hai nguy cơ là động đất và lũ lụt.

Theo ông Thanh, trận động đất tại Tứ Xuyên (Trung Quốc) hồi tháng 5.2007 đã được Viện Vật lý địa cầu khẳng định: “nằm xa khu vực Lai Châu, nằm trong cấu trúc Dương Tử - Hoa Nam khác với cấu trúc Shan- Thái tại vùng Lai Châu và ngăn cách ở giữa bằng cấu trúc sông Hồng, cho nên tất cả động đất nằm bên kia bờ sông Hồng hầu như ảnh hưởng sang bờ bên này rất ít”.

Ông Thanh cho biết, theo kết quả nghiên cứu mới nhất năm 2009, khả năng xảy ra động đất tại đứt gãy Điện Biên - Lai Châu (đứt gãy này cách tuyến đập 16,7km) chỉ là 7 độ richter, tương đương với động đất cấp 9 của thang MSK. Khả năng xảy ra động đất tại đứt gãy thượng sông Đà (cách tuyến đập 6,5km), là 5,7 độ richter. Trong khi đó, công trình đã được tính toán động đất ở cấp 9.

Về lo lắng có thể bị ảnh hưởng do rủi ro từ các đập ở thượng nguồn Trung Quốc, Tổng giám đốc Phạm Lê Thanh nói: “Hiện nay trên phía thượng nguồn sông Đà (sông Lý Tiên) có khoảng 11 dự án thủy điện đã và đang xây dựng, đang vận hành. Chúng tôi đã khảo sát tất cả những dự án đấy và tính toán rằng khi xảy ra vỡ đập ở Trung Quốc thì không phải là vỡ liên hoàn, mà là xảy ra ở dự án cuối cùng, dự án nằm cách biên giới Việt Nam 13km. Trường hợp vỡ đập Tukahe (ở dự án cuối cùng) thì toàn bộ dung tích của đập này chỉ có 78 triệu m3, khi 78 triệu m3 này tràn về, nếu như mực nước của Thủy điện Lai Châu đã ở mực nước dâng bình thường là 295m, thêm  78 triệu m3 nước tràn hết về thì cũng chỉ lên đến 296,9m, tức là chỉ tăng thêm khoảng gần 2m so với mực nước dâng bình thường, hoàn toàn chúng ta có thể chứa được lượng đó. Nếu như bài toán là toàn bộ lượng nước vỡ ở trên kia tràn về thì khả năng đi qua được đập Tukahe khoảng 13.000m3/giây, lượng nước đó về đến thủy điện Lai Châu thì đập tràn của Lai Châu thiết kế có khả năng xả được lũ 25.400m3/giây”.

Ngoài ra, việc ổn định cuộc sống của những người dân nhường đất cho công trình cũng là nỗi trăn trở của các ĐBQH. ĐB Bùi Thị Hòa (Đắk Lắk) cho rằng, mặc dù quy mô di dời dân, bố trí tái định cư của dự án không lớn, nhưng lại liên quan đến cuộc sống, đến tương lai của gần 10.000 người dân tộc thiểu số, cho nên phải tính kỹ phương án cũng như tổ chức thực hiện thật tốt việc di dời tái định cư. ĐB Nguyễn Đình Xuân (Tây Ninh) cho biết, việc ổn định cuộc sống của người dân trong khu vực dự án còn liên quan tới tuổi thọ của công trình.

Nếu người dân không có cuộc sống ổn định, họ sẽ phải khai thác, chặt phá rừng, rừng hết thì không có nước cho nhà máy hoạt động. ĐB Trần Đình Long hiến kế, điều quan trọng không phải là hỗ trợ người dân trong thời gian bao lâu mà là giúp họ chuyển dịch cơ cấu cây trồng, xây dựng cơ sở hạ tầng đồng bộ ở khu vực đó. “Có ý kiến đặt vấn đề hỗ trợ 2 năm hay 5 năm nhưng theo tôi nếu không quy hoạch phát triển được công nghiệp ở khu vực này thì có hỗ trợ đến hàng chục năm cũng không giải quyết được gì”, ĐB Long nhấn mạnh.

Cùng ngày, QH đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về phân bổ ngân sách Trung ương năm 2010.

Xuân Toàn

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.