Những trùm khủng bố mới

Tổ chức khủng bố al-Qaeda trên bán đảo Ả Rập (AQAP) hôm 5.11 lên tiếng nhận trách nhiệm về âm mưu đánh bom 2 máy bay từ Yemen sang Mỹ. Nhà chức trách Anh và UAE, nơi 2 máy bay trên quá cảnh, đã kịp thời phát hiện 2 kiện hàng chứa chất nổ PETN sau khi nhận được thông tin tình báo từ Ả Rập Xê Út. Phát biểu trên Đài truyền hình France 2, Bộ trưởng Nội vụ Pháp Brice Hortefeux cho biết: “Một trong những kiện hàng chứa bom đã được vô hiệu hóa chỉ 17 phút trước thời điểm phát nổ dự kiến”.

Chuyên gia chất nổ của AQAP, Ibrahim Hassan al-Asiri và giáo sĩ Anwar al-Awlaki bị cáo buộc đứng sau kế hoạch trên. Cặp “song kiếm hợp bích” này đã trở thành những đối tượng khủng bố bị truy nã gắt gao nhất thế giới hiện nay.

Nổi tiếng tàn nhẫn

Al-Asiri, có bí danh Abu Saleh, được giới chức Mỹ, Ả Rập Xê Út và Yemen xem là nghi can chính trong âm mưu đánh bom bưu kiện. Vụ này là “sản phẩm” mới nhất của chuyên gia chế bom hàng đầu trong AQAP. Al-Asiri, 28 tuổi, nổi tiếng cuồng tín và tàn nhẫn sau khi dùng chính em trai của mình là Abdullah, 23 tuổi, để xúc tiến một âm mưu đánh bom tự sát.

	Một trong những kiện hàng chứa bom đã được vô hiệu hóa chỉ 17 phút trước thời điểm phát nổ dự kiến
Bộ trưởng Nội vụ Pháp Brice Hortefeux

Theo BBC, al-Asiri chào đời trong một gia đình quân nhân sùng đạo ở thủ đô Riyadh của Ả Rập Xê Út. Tên này từng bị cầm tù ở Ả Rập Xê Út sau khi cố gắng vượt biên sang Iraq để gia nhập các tay súng Hồi giáo nổi dậy ở đó. Năm 2007, al-Asiri và Abdullah trốn sang Yemen rồi gia nhập AQAP vào tháng 1.2009. Tại trại huấn luyện của AQAP ở Yemen, al-Asiri không chỉ luyện khả năng chế tạo vũ khí và bào chế chất độc, mà còn học cách sử dụng nhiều loại vũ khí và tên lửa. 

Vào tháng 2.2009, al-Asiri được xếp hàng đầu trong danh sách truy nã của Ả Rập Xê Út. Tháng 8.2009, y giao cho Abdullah thực hiện vụ đánh bom liều chết nhằm vào Bộ trưởng Nội vụ Ả Rập Xê Út, Hoàng thân Mohammed Bin Nayef Bin Abdul Aziz Al Saud. Đây cũng là chiến dịch đầu tiên ở  nước ngoài của AQAP. Theo Sky News, Hoàng thân Al Saud may mắn thoát chết còn Abdullah thiệt mạng trong vụ nổ. Sau đó, AQAP tung ra đoạn băng nói rằng al-Asiri cũng muốn “tử vì đạo” nhưng đã được giữ lại để “điều hành” việc thực hiện sứ mệnh nói trên.

Theo báo Christian Science Monitor, PETN là loại thuốc nổ ưa thích của al-Asiri và cũng được sử dụng trong vụ đánh bom bất thành nhắm vào một máy bay hướng sang Detroit (Mỹ) hồi Giáng sinh năm ngoái.

Thủ phạm Umar Farouk Abdulmutallab đã giấu PETN vào quần lót nhưng không kịp ra tay thì bị khống chế.

Giới chức phương Tây tin al-Asiri đang hợp tác chặt chẽ với giáo sĩ Anwar al-Awlaki, một “người quen” khác của Mỹ.

Ibrahim Hassan al-Asiri (trái) và Anwar al-Awlaki - Ảnh: Christian Science

Lãnh đạo tinh thần của AQAP

Hôm 6.11, Yemen ra lệnh bắt giữ al-Awlaki “bằng vũ lực, bất kể sống hay chết”. Chỉ thị này được đưa ra trong bối cảnh Yemen chịu nhiều áp lực từ Mỹ phải trấn áp AQAP. Theo BBC, al-Awlaki, khoảng 39 tuổi, liên quan đến một loạt vụ tấn công và âm mưu tấn công trên khắp thế giới, kể từ sự kiện 11.9.2001 đến vụ nổ súng hồi tháng 11.2009.

“Tên khủng bố số 1” Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ Jane Harman từng gọi giáo sĩ al-Awlaki là “tên khủng bố số 1”. Hồi tháng trước, lãnh đạo Cơ quan Tình báo hải ngoại Anh (MI6) John Sawers cũng đề cập đến al-Awlaki khi ông phác thảo những hiểm họa đối với nước này. Chỉ vài ngày sau đó, 2 bưu kiện chứa bom bị phát hiện tại Anh và Dubai.

Al-Awlaki sinh năm 1971 tại tiểu bang New Mexico, nơi cha ông ta là Nasser - Bộ trưởng Nông nghiệp tương lai của Yemen khi đó đang theo học ngành kinh tế nông nghiệp. Sau khi trải qua thời niên thiếu và tìm hiểu đạo Hồi ở Yemen, al-Awlaki trở lại Mỹ để lấy bằng kỹ sư công trình dân dụng của Đại học bang Colorado và bằng thạc sĩ tại Đại học San Diego, California. Ông ta trở thành thầy tế tại một đền thờ Hồi giáo ở Fort Collins, Colorado, trước khi trở lại San Diego. Trong suốt 4 năm, các bài thuyết giảng của al-Awlaki đã thu hút 2 tín đồ sau này tham gia vào vụ cướp máy bay ngày 11.9.2001 là Khalid al-Midhar và Nawaf al-Hazmi.

Đầu năm 2001, al-Awlaki chuyển đến đền thờ Dar al-Hijrah ở Falls Church thuộc tiểu bang Virginia.

Al-Awlaki trở về Yemen vào đầu năm 2004 và sống tại một ngôi làng ở tỉnh Shabwa cùng vợ con. Khoảng 2 năm sau, ông ta bỏ trốn xuống miền nam, cứ địa của AQAP và được xem là “lãnh tụ tinh thần” của nhóm khủng bố này. Ông ta bị cáo buộc là người tuyển mộ Abdulmutallab thực hiện vụ đánh bom máy bay bất thành nói trên. Sau vụ này, ông ta trở thành công dân Mỹ duy nhất nằm trong danh sách ám sát của CIA. Không lâu sau đó, al-Awlaki sống sót trong vụ không kích vào một căn cứ al-Qaeda ở miền nam Yemen.

Ngoài ra, bác sĩ quân y Mỹ Nidal Malik Hasan, thủ phạm xả súng giết 13 quân nhân Mỹ tại trại Fort Hoods hồi tháng 11.2009, cũng khai có nhận “tư vấn” qua e-mail của al-Awlaki và từng nghe ông ta diễn thuyết ở Virginia vào năm 2001.

Trùng Quang